Những năm đầu sự nghiệp
Là con cả trong một gia đình nhập cư Ý có cha làm nghề bán thịt, Vince Lombardi lớn lên trong bầu không khí Công giáo nghiêm khắc. Ở tuổi 15, ông đăng ký vào trường Cathedral College of Immaculate Conception để làm linh mục.
Mất 2 năm để Lombardi hiểu ra và quyết định trở thành linh mục không phải lý tưởng của đời mình. Rẽ ngang sang trường dự bị St. Francis, tiếp đó ông mở đường cho sự nghiệp bóng bầu dục của mình tại Đại học Fordham, nơi ông là thành viên của “Seven Blocks of Granite” nổi tiếng.
Ảnh: Pro Football History
Mười năm sau ngày tốt nghiệp, Lombardi quay lại Fordham dưới tư cách trợ lý huấn luyện viên đội bóng. Ngoài công việc huấn luyện, ông còn dạy thêm tiếng Latinh, hóa học và vật lý để trang trải cuộc sống.
Nhận thấy mình không thể nào vượt qua cái bóng của huấn luyện viên trưởng Ed Danowski, ông rời Fordham sau hai năm để tới Westpoint. Nhưng phải tới khi gia nhập NFL, với tư cách là trợ lý huấn luyện viên cho New York Giants ở tuổi 41, ông mới thực sự đặt những viên gạch đầu tiên cho sự nghiệp đồ sộ của mình sau này.
Nổi tiếng là người có kỷ luật nghiêm ngặt, Vince Lombardi đã lãnh đạo Giants bằng tinh thần thép tới 5 mùa giải vô địch, đỉnh cao là chức vô địch giải đấu năm 1956. Thành tựu này đã nâng cao địa vị và giá trị của ông đối với các ông chủ của NFL. Tới năm 1959, ông chính thức ký hợp đồng 5 năm để toàn quyền chỉ huy đội Green Bay Packers.
Làm nên lịch sử
Được cho là huấn luyện viên bóng bầu dục vĩ đại nhất lịch sử, phong cách lãnh đạo cứng rắn của Lombardi đã biến Packers từ một tên tuổi vô danh trở thành thương hiệu nhượng quyền thành công và đáng ghen tỵ nhất trong những năm 1960.
Trước thời Vince Lombardi, Green Bay Packers là một đội bóng thảm hại. Họ kết thúc mùa giải năm 1958 với tỷ số 1-10-1, thành tích tệ nhất trong lịch sử đội bóng. Các cầu thủ chán nản, các chủ sở hữu điên đầu còn người hâm mộ thì thất vọng. Sự tồn tại của Packers là một dấu chấm hỏi tại thời điểm đó, vì nó dường như đang trên đà tụt dốc và có khả năng bị xóa sổ khỏi giải đấu.
Nhưng đó là “trước thời Vince Lombardi”. Ông nhận quyền huấn luyện viên trưởng tại Packers với một yêu cầu duy nhất: “Tôi muốn họ hiểu rằng tôi có toàn quyền chỉ huy ở đây.”
Suốt thời gian ông làm huấn luyện viên, Packers như “đánh mất chính mình” khi gặt hái được 5 chức vô địch NFL, trong đó có cú ăn ba từ 1965-1967, bao gồm cả chiến thắng vang đội ở Super Bowl I và II. Khả năng giảng dạy, động viên và truyền cảm hứng cho các cầu thủ của ông đã biến Green Bay Packers trở thành đội bóng thống trị NFL suốt thập kỷ 60. “Thời đại của Vince Lombardi” chưa chứng kiến một mùa giải bại trận nào.
Ảnh: Britannica
Người hâm mộ Packers biết rõ Lombardi chính là người anh hùng mà họ thầm mong ước, và họ đáp trả bằng cách mua tất cả vé xem mọi trận đấu trên sân nhà trong mùa giải 1960. Mọi trận đấu trên sàn nhà của Packers – dù là trước mùa giải, mùa giải thường hay vòng loại trực tiếp – kể từ đó đều cháy vé.
Tinh thông những điều căn bản
Từ những năm tháng đầu sự nghiệp huấn luyện, Vince Lombardi đã nổi tiếng với kỷ luật nghiêm ngặt không khoan nhượng và sự ám ảnh với các nguyên tắc cơ bản. Ông lãnh đạo đội bóng bằng tinh thần đồng đội, chú trọng sự kiên trì và đạo đức làm việc mạnh mẽ.
Vào đầu mỗi mùa giải, ông sẽ giơ một quả bóng bầu dục lên và nói: “Các quý ông, đây là một quả bóng bầu dục”, sau đó giải thích cách trò chơi hoạt động. Ông đang nói chuyện với các cầu thủ chuyên nghiệp, hiển nhiên họ biết trò chơi hoạt động ra sao, nhưng thông điệp của ông rất rõ ràng: thành công không đến từ những mánh khóe cầu kỳ, những thủ thuật tinh vi và phép thuật thì càng không. Nó đến từ sự hiểu biết cặn kẽ và tinh thông những điều cơ bản.
“Không có chỗ cho vị trí thứ hai. Chỉ có một vị trí duy nhất trong trò chơi của tôi và đó là vị trí đầu tiên. Tôi đã về nhì hai lần trong thời gian ở Green Bay và tôi không bao giờ muốn về nhì nữa. Đó là trò chơi dành cho những người thua cuộc. Chúng tôi luôn đi đầu trong bất cứ việc gì chúng tôi làm, giành chiến thắng, giành chiến thắng và giành chiến thắng.” - Vince Lombardi
Hài hước, năng động và luôn xuất sắc, Vince Lombardi là một người thầy biết cách truyền cảm hứng. Sau trận Packers để thua Eagles năm 1960 đầy đáng tiếc, ngay khi xong chuyện với phóng viên, Lombardi quay sang nói với đội của mình: “Điều này sẽ không bao giờ xảy ra nữa. Các cậu sẽ không bao giờ mất chức vô địch nữa.” Mùa giải sau đó là một mùa giải kỷ lục của Packers khi đội bóng giành chiến thắng chín trận liên tiếp và chỉ để hòa 1 trận. Phải mất hơn nửa thập kỷ thì người ta mới xô đổ được kỷ lục này.
Di sản
Triết lý “chiến thắng bằng mọi giá” của Lombardi có phần hà khắc và độc đoán nếu xét ở thời điểm hiện tại, tuy nhiên không phải ai cũng đủ bản lĩnh để phản bác lại những lập luận sau:
“Chiến thắng không phải chuyện nhất thời, nó phải xảy ra mọi lúc. Chiến thắng là một thói quen. Thật không may là thua cuộc cũng vậy.”
“Nếu thắng hay thua không quan trọng thì tại sao họ lại gắng sức ghi điểm?”
“Thành tựu lớn nhất không phải là không bao giờ vấp ngã mà bạn đứng dậy sau khi vấp ngã.”
Và câu nói mà tôi thích nhất:
“Chúng tôi không hề thua trận đấu. Chúng tôi chỉ hết thời gian.”
Hình tượng về Vince Lombardi không chỉ dừng lại ở một huấn luyện viên vĩ đại, ông còn là một nhà cải cách đấu tranh không mệt mỏi cho phong trào chống phân biệt đối xử, vấn nạn nhức nhối tại Mỹ thời bấy giờ. Ông cảnh cáo đội Packers rằng bất kỳ cầu thủ nào thể hiện thành kiến dưới bất kỳ hình thức nào, thì cầu thủ đó sẽ bị loại ngay khỏi đội. Ông kiên quyết các cầu thủ da màu và da trắng phải được đối xử và hưởng đãi ngộ như nhau.
Có câu nói nổi tiếng rằng Lombardi đối xử với những cầu thủ tại Packers “như nhau — như chó vậy”. Không có chó da trắng, chó da đen, chó đồng tính hay chó thẳng; chỉ có những Packers bước lên sân bóng với một mục tiêu duy nhất: chơi hết mình và giành chiến thắng. Theo nhà văn David Maraniss, người viết tiểu sử cho Lombardi, nếu ông bắt gặp một huấn luyện viên “phân biệt đối xử với một cầu thủ đồng tính, anh ta sẽ bị sa thải”.
Dù được xưng tụng là “Giáo hoàng của bóng bầu dục Mỹ”, chuyện gia đình của Lombardi không mấy êm đềm. Nghiện công việc không kiểm soát, ông từng cắt ngắn tuần trăng mật với vợ mình, bà Marie chỉ để quay lại với sân bóng bầu dục, khiến bà phải thốt lên với chính mình: “Marie Planitz, mày vừa phạm phải sai lầm lớn nhất trong đời.” Các con của ông đều thừa nhận cha mình là một ông bố thích rầy la, và khi không mất bình tĩnh, ông tỏ ra là người khá kín đáo và có phần xa cách.
Sau một năm nghỉ huấn luyện, Lombardi trở lại dẫn dắt Washington Redskins vào năm 1969, nhanh chóng đưa đội bóng đến mùa giải chiến thắng đầu tiên sau 14 năm. Viễn cảnh Lombardi làm nên lịch sử một lần nữa với Redskins đã không bao giờ trở thành hiện thực khi vào mùa hè năm 1970, ông được chẩn đoán mắc ung thư ruột kết giai đoạn cuối. Ông qua đời mười tuần sau đó vào ngày 3 tháng 9 năm 1970 ở tuổi 57, để lại sau lưng một di sản thể thao đồ sộ.
Là một biểu tượng quốc gia được yêu mến, ngay sau khi qua đời, Vince Lombardi đã được giới thiệu vào Hall of Fame, đồng thời được NFL vinh danh khi gắn tên của ông với chiếc cúp trao cho nhà vô địch Super Bowl mỗi năm.
Đến nay, tên tuổi Vince Lombardi được nhắc tới như huấn luyện viên xuất sắc nhất lịch sử bóng bầu dục và một trong những huấn luyện vĩ đại nhất mà thể thao thế giới từng sản sinh ra.
>>> Huấn Luyện Viên Huyền Thoại Alex Ferguson Tiết Lộ Nghệ Thuật Lãnh Đạo Truyền Cảm Hứng
